De discussie over het wel of niet toestaan van hoofddoeken in ambtelijke functies in België is al zo oud als de weg naar Rome. Daarom werkt de federale overheid nu aan een uniform met hoofddeksel voor alle ambtenaren die een functie vervullen achter een loket. Hiermee hoopt men geen definitieve beslissing te hoeven nemen over het wel of niet toestaan van de hijab. Maar daar hebben ze een hoop kritiek op gekregen.
België wil ambtenarenuniform met hoofddeksel om hoofddoek discussie te omzeilen
In het regeerakkoord van de Arizona-coalitie staat omschreven dat er een uniform of dresscode ingevoerd zal worden voor ambtenaren die aan een loket werken. Hoe dit er precies uit gaat zien, was tot voor kort nog onbekend. Maar de partijen CD&V en Vooruit hebben aangegeven dat men denkt aan een uniform met een hoofddeksel.
De partijen kijken vooral naar Antwerpen, waar men eveneens een uniform met hoofddeksel wil invoeren. Hierbij wordt benadrukt dat het gaat om een ‘hoofddeksel zonder religieuze connotatie.’ Hoe dat er precies uit gaat zien, is ook daar nog onduidelijk, aangezien het idee nog verder uitgewerkt moet worden.
Overheid moet een keuze maken
Het klinkt op papier als een eenvoudige oplossing: iedereen draagt hetzelfde en ondertussen wordt religie niet uitgesloten. Toch is dit plan in praktijk niet zo simpel als het lijkt. Volgens Alexander De Becker, professor arbeidsrecht en ambtenarenzaken aan de Universiteit Gent zijn er juridische bezwaren.
“Het zal bijzonder moeilijk liggen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. In de uitwerking bots je al snel met ofwel de vrijheid van godsdienst, ofwel de vrijheid van meningsuiting. Vooral omdat je een reden moet geven voor een uniform. (…) In het geval van ambtenaren aan een loket is die reden minder duidelijk, behalve religie uitsluiten.”
Volgens De Becker moet de overheid simpelweg een keuze maken tussen het wel of niet toestaan van religieuze uitingen bij overheidsfuncties.
Minister van Ambtenarenzaken Vanessa Matz, die verantwoordelijk is voor de uitwerking van het plan, wil zich er nog niet over uitspreken. In het regeerakkoord staat dat men eerst gaat bekijken hoe Antwerpen omgaat met de invoering van het neutrale uniform voordat de federale overheid zelf een beslissing neemt.
Ambtenaren met hoofddeksel wordt ingewikkeld experiment
Ik vind het een bijzonder initiatief van de Belgische overheid. Uniformen en dresscodes zijn al heel complex om in te voeren. Zeker wanneer het gaat om een groep medewerkers die daarvoor hun eigen kleding op het werk konden dragen. Dat zag je in 2023 ook bij het CBR toen er ineens bedrijfskleding werd ingevoerd.
Vervolgens wil je er een hoofddeksel aan toevoegen. Dit is ook weer iets waar de meeste mensen niet zo blij van worden. En als klap op de vuurpijl moet het voldoende de haren bedekken zodat het een vervanging is voor de hijab. Maar het mag ook weer geen religieuze uitstraling hebben. Afgezien van de vraag hoe dit er precies uit moet zien, brengt het initiatief een hoop vragen en onduidelijkheden met zich mee.
Want een vrouw die normaal gesproken een hijab draagt, wil zij wel een alternatief dragen? En voldoet het alternatief aan de religieuze eisen? Zo ja, aan welke eisen? Want een hijab is slechts één type hoofddoek. Er zijn meer soorten, en die worden allemaal op een andere wijze gedragen. En als je hoofddeksel voldoet aan de eisen van de ene godsdienst, maar niet aan die van de andere, heb je er weer een probleem bij. Dan discrimineer je, en dat mag ook weer niet.
Kortom: ik sluit mij aan bij de woorden van De Becker. De overheid moet gewoon een keuze maken. Wie op deze manier een uniform gaat invoeren, maakt het zichzelf alleen maar nog moeilijker.
Wat vind jij van dit initiatief?
Groetjes,
Aileen
