”Collega’s bij Rabobank negeren mij omdat ik transgender ben”

Een paar weken geleden stuitte ik op een artikel over een spraakmakende rechtszaak die op dit moment in Amerika speelt. Hierin klaagde een transgender vrouw haar werkgever aan omdat ze was ontslagen vanwege haar uiterlijk. Ondanks dat zij aangaf dat ze zich aan dresscode voor vrouwen wilde houden, ging haar werkgever hier niet in mee. De werkgever was van mening dat zij, omdat ze geboren was als man, zich als een man moest kleden.

En in Nederland?

Dit verhaal zette mij aan het denken. Zouden dit soort zaken ook in Nederland spelen? Na een korte rondvraag in mijn omgeving bleken mensen vooral geschokt te zijn over de rechtszaak in Amerika. Men zei dat het hier niet gebeurde.

Maar is dat ook zo? Zijn we zo tolerant? Ik besloot een oproep op social media te plaatsen waarin ik aangaf op zoek te zijn naar transgender mannen of vrouwen die werken in een omgeving waar sprake is van een dresscode. Al snel zag ik de naam Chantal Visser voorbij komen. Ze werd meerdere keren getagd onder mijn oproep. Ik besloot contact met haar op te nemen en te luisteren naar haar bijzondere verhaal…

Voorafgaande aan de transformatie

Tot een paar jaar geleden ging Chantal door het leven als Herman. Ondanks dat ze van jongs af aan niets liever wilde dan zich kleden als een vrouw, was dit er nooit van gekomen. Thuis had zij het alles behalve makkelijk. En ook op latere leeftijd merkte ze dat er geen ruimte was voor de vrouw die zij zich voelde.

Op haar zesenvijftigste besloot ze dat het eindelijk tijd was om de transitie te maken. Ze werkte toen alweer twintig jaar bij Trigion, een bedrijf dat beveiligers inzet bij verschillende organisaties. De laatste negen jaar had zij als beveiliger gewerkt bij het hoofdkantoor van de Rabobank in Utrecht.

Nu ze ging transformeren wist ze dat ze haar werkgever hierover moest informeren. Dat was nog niet zo makkelijk, want zodra ze bij Trigion een gesprek aanvroeg om dit te bespreken, bleef het stil. Pas na enkele maanden vond het gesprek plaats en kreeg ze te horen dat ze ‘akkoord’ gingen met haar transformatie. Er was alleen wel één voorwaarde. Wanneer één persoon zou klagen over haar transformatie, dan zou ze ontslagen worden. Chantal gaf aan dat ze het hier niet mee eens was. Na gesprekken met het hogere management ging haar leidinggevende bij Trigion uiteindelijk mee in haar verzoek. Ze mocht vanaf 1 mei 2018 als vrouw aan het werk gaan.

Het gesprek bij de Rabobank verliep heel anders. Zodra ze vertelde over haar voorgenomen transitie kreeg ze veel steun. Het management gaf aan dat ze iedereen op de werkvloer zouden informeren zodat Chantal haar uiterlijke verandering niet telkens hoefde uit te leggen.

Het keerpunt

Chantal voelde zich geliefd, gewaardeerd en gerespecteerd door de Rabobank. Dit was ook zoals ze het bedrijf kende. De algemeen directeur hechtte veel waarde aan diversiteit op de werkvloer en mede daardoor was er de Rainbowbank opgericht. Dit was een groep mensen binnen de bank die zich bezighielden met LGBT, wat een afkorting is voor lesbian, gay, bisexual en transgender.

Helaas hield dit prettige gevoel niet lang stand. Na een jaar begonnen haar directe collega’s haar te negeren. Ze had geen idee waar dit nu ineens vandaan kwam. Toen ze vroeg waarom, kreeg ze te horen dat haar transformatie niet werd geaccepteerd. Men was het er niet mee eens dat ze nu als transgender vrouw door het leven ging.

Chantal was met stomheid geslagen. Ze probeerde telkens het gesprek met de acht beveiligers waar ze mee werkte aan te gaan. Helaas bleven ze haar negeren waardoor het uitvoeren van haar werk steeds lastiger werd. Uiteindelijk besloot ze het probleem met haar leidinggevende te bespreken. Hij zag weinig urgentie en wilde geen actie ondernemen. Toen Chantal aangaf dat ze dit  binnen de Rainbowbank wilde bespreken, werd ze gewaarschuwd. Dat mocht ze niet doen want dan zou het verhaal bij de directeur terecht komen. Haar leidinggevende besloot uiteindelijk om één van haar collega’s aan te spreken.

Het gesprek met de manager bleek geen effect te hebben. Chantals collega’s bleven haar een jaar lang negeren.

Corona deed de das om

Toen brak corona uit en moesten alle beveiligers uit voorzorg alleen werken. Het leek een korte zegen voor haar, maar niets was minder waar. Begin maart werd Chantal positief getest op COVID-19 en kreeg ze van haar huisarts te horen dat ze twee weken thuis moest blijven.

Het telefoontje van haar huisarts sloeg in als een bom. Ze belde meteen Trigion en daarna de Rabobank om te melden dat ze positief was getest. Daar zat ze, thuis met koorts te wachten tot ze zich beter voelde en de veertien dagen voorbij waren. Daar wilde Trigion alleen niet op wachten.

Nog voor de twee weken voorbij waren belde ze haar op om te vragen of de koorts al weg was. Toen ze aangaf dat deze inmiddels was gezakt werd haar verteld dat ze weer aan het werk moest. Ondanks dat haar huisarts had gezegd dat ze twee weken in quarantaine moest, vond haar werkgever dit niet nodig. Als Chantal thuis wilde blijven, moest ze maar haar verlofdagen gebruiken. Ze wilde geen risico’s lopen, dus dat deed ze.

Niet meer welkom

Terwijl ze in quarantaine zat ontving ze ook een bericht van de Rabobank. Hierin werd aangegeven dat ze daar niet meer welkom was. Na er inmiddels bijna elf jaar te hebben gewerkt als beveiliger gaf de bank aan dat er sprake was van een ernstig arbeidsconflict. Ze mocht haar uniform ophalen zodra ze was hersteld van het virus. Ook kreeg ze te horen dat ze geen contact meer mocht opnemen met haar collega’s van de bank.

Terwijl ze haar oude werkplek binnenliep voelde ze de ogen die op haar gericht waren. Ze kwam haar voormalige leidinggevende tegen en besloot hem aan te spreken. Ze vroeg waarom ze niet meer welkom was en of het te maken had met haar transitie. Haar leidinggevende werd stil, keerde zich om en liep weg. Even later kwam hij bij haar terug en gaf aan dat ze eerst de Rabobank had moeten bellen toen ze ziek was en toen pas Trigion. Dat waren de regels en die had ze overtreden.

Niet de enige

Met open mond hoorde ik het verhaal aan. Toen ik de oproep op social media had geplaatst wist ik dat er een kans was dat ik vervelende verhalen zou horen. Maar op deze manier, dit had ik het niet verwacht. Iemand negeren is pesten en dat wordt dus gewoon geaccepteerd? Sterker nog, er zijn werkgevers die dreigen met ontslag als je collega’s je niet accepteren. Het leek wel de omgekeerde wereld. Zou je niet eerder moeten dreigen met ontslag wanneer een werknemer zijn of haar collega pest?

Ik deelde mijn geschokte reactie in mijn stories op Instagram. Ik vertelde, zonder namen te noemen, hoe het gesprek was verlopen en dat deze dame respectloos was behandeld op haar werk. Al snel kreeg ik een privébericht van een lezer die aangaf dat zij ooit een transgender man had begeleid. Deze man was door zijn transitie in een sociaal isolement terechtgekomen en had last van suïcidale neigingen. Daarom had hij hulp gekregen vanuit een stichting, in de vorm van een vrijwilliger die hem begeleidde.

De lezer vertelde mij dat hij bij de Rabobank door een medewerker constant als ‘mevrouw’ werd aangesproken, terwijl in zijn paspoort stond dat hij een man was. Het zorgde uiteindelijk voor een aanvaring tussen de begeleider, de lezer die mij dus een bericht stuurde, en de medewerker van de Rabobank.

Geen incident

Zouden dit twee incidenten zijn die zich toevallig binnen hetzelfde bedrijf hebben afgespeeld? Het zou kunnen, maar het geeft hoe dan ook aan dat transgender mensen nog niet overal geaccepteerd worden. Dat werd aan het begin van het jaar natuurlijk al pijnlijk duidelijk toen de bekende YouTuber Nikkie de Jager wereldwijd in het nieuws kwam vanwege haar coming-out. Ze vertelde te zijn geboren in het lichaam van een man en dit nu naar buiten te brengen omdat ze online gechanteerd werd.

Het feit dat mensen op deze manier gechanteerd kunnen worden zegt wat mij betreft al genoeg. En de cijfers rondom dit onderwerp, die liegen er ook niet om. Transgender Netwerk Nederland, een organisatie die zich inzet voor de emancipatie van transgender personen, publiceerde vorig jaar nog een rapport met diverse onderzoeksresultaten. Hieruit bleek dat in 2018 transgender personen het meeste last hebben van discriminatie wanneer zij aan het werk zijn. Het niet krijgen van een vast contract, ontslag en pesterijen werden hierbij vaak genoemd.

Volgens het rapport heeft zo’n 40% van de transgender personen last van discriminatie op de werkvloer of tijdens het zoeken naar werk. Ook worden ze zeven keer zo vaak mishandeld en bedreigd ten opzichte van mensen die geen transgender zijn. Helaas wordt er in praktijk relatief weinig aangifte gedaan of melding gemaakt van discriminatie tegen transgender personen.

Ik snap dat het in veel gevallen lastig is om aangifte te doen. Omdat discriminatie op basis van geslacht verboden is, wordt het daarom vaak indirect gedaan. Men zal niet zo snel hardop zeggen dat het aan transitie ligt, maar aan iets anders. Zoals in het geval van Chantal, daar wordt het feit dat ze haar werkgever eerst belde benoemd als reden voor het ernstige arbeidsconflict.

Ondertussen is er alweer een jaar sprake van pesten en een manager die dit toestaat. Om nog maar te zwijgen over het feit dat ze in eerste instantie eigenlijk al ontslagen zou worden als één iemand er moeite mee zou hebben.

Een duidelijk signaal

Inmiddels heeft Trigion per brief aan Chantal laten weten dat er een mediation traject wordt gestart tussen de beveiligster en de Rabobank. Op die manier hoopt de werkgever dat de relatie hersteld kan worden.

Ik hoop vooral dat mensen zich meer bewust gaan worden van dit probleem. We roepen vaak dat het uiterlijk op het werk niet uit zou moeten maken. Dat we iemand niet mogen beoordelen op basis van hoe hij of zij eruit ziet. Want het gaat om het functioneren van de persoon in kwestie. En als we dat zelf niet willen, laten we het dan ook niet doen bij transgender personen. 

Want vergeet niet dat op het moment dat jij jouw transgender collega ziet, diegene al een strijd heeft geleverd. En die waarschijnlijk nog dagelijks voert. Om na jaren van een ongemakkelijk gevoel over het lichaam, te zijn wie hij of zij wil zijn. Om de deur uit te stappen en op het werk te verschijnen met een uiterlijk dat mensen niet gewend zijn. Maar wel een uiterlijk dat reflecteert wie hij of zij daadwerkelijk is.

Een strijd die ongekend zwaar is. Laten we er alsjeblieft respect voor hebben en dit ook uitspreken. Niet alleen naar diegene, maar ook naar de omgeving. Want daar is helaas nog een hoop werk aan de winkel, ook in Nederland.

Disclaimer: Ik wil benadrukken dat het verhaal zoals beschreven volledig berust op hetgeen wat Chantal mij heeft verteld. Ik heb ervoor gekozen om de namen van de betrokken bedrijven te benoemen en zij is hiermee akkoord gegaan. Dit doe ik niet om bedrijven aan de schandpaal te hangen, maar omdat ik het belangrijk vind dat er een verandering gaat plaatsvinden. De kans dat dit gebeurt zonder het noemen van namen is dan een stuk kleiner. Ik ben ontzettend dankbaar dat Chantal haar verhaal met mij heeft willen delen en hoop dat mijn platform een zetje in de goede richting kan geven zodat transgender mensen meer geaccepteerd worden. Op de werkvloer en daarbuiten.