Is het je weleens opgevallen dat bij sommige marine-uniformen de mouwuiteinden niet alleen gouden strepen hebben, maar er soms ook een krul bovenop zit? Zoals bij veel formele uniformen heeft dit een betekenis. En een hele interessante geschiedenis…
De Executive Curl of het Elliot’s Eye
Deze kenmerkende krul is ooit ontstaan bij de Royal Navy. Dit is de marineoorlogsmacht van het Verenigd Koninkrijk, de Britse overzeese gebieden en de kroonafhankelijkheden. Hij wordt ook wel de ‘Executive Curl’ of het ‘Elliot’s Eye’ genoemd. De laatstgenoemde naam is een verwijzing naar kapitein George Elliot (1813-1901). Het verhaal gaat dat hij tijdens de Krimoorlog gewond raakte aan zijn arm en het gouden kant toen heeft gebruikt als draagdoek. Hierdoor ontstond er een lus die de inspiratie vormde voor de krul in het patroon.
Sommigen beweren dat de naam verwijst naar William Elliot. Hij was lid van de Board of Admiralty in 1800 en 1801. Dit onderdeel was verantwoordelijk voor de administratieve en operationele controle van de Britse marine. Elliot zou een lus in een touw hebben gezien, wat de inspiratie was voor de krul op de mouw.
Dit betekent de krul op de strepen van een uniform
In 1748 besloot de Board of Admiralty voor het eerst een onderscheid te maken tussen uniformen van de marine en andere officieren. Om duidelijk te maken wie welke rang bekleedde, kwamen daar in 1783 de kanten strepen op de mouwen bij. Een eeuw na de invoering van het marine-uniform, in 1856, werd de krul ingevoerd. Deze werd alleen gedragen door officieren van de uitvoerende macht. Later werd hij ook gedragen door ingenieursofficieren (1915), en al snel kwamen daar andere officieren bij (1918).
Hoewel je de krul vaker zag terugkomen, waren er wel enkele verschillen. Bij de marine volgde het kant een rechte lijn, waarna er een ronde lus werd gevormd. In het Britse leger ging de lus in een piek omhoog waardoor er een soort kraaienpoot ontstond. Daarna zijn er verschillende variaties ontstaan.
Internationale krul
Inmiddels wordt de krul bij de marines in 55 landen gebruikt op het officiersuniform. Opvallend is dat het vaak gaat om landen die een monarch als staatshoofd hebben. In sommige landen zoals Rusland, Amerika en Duitsland gebruikt men een ster in plaats van een krul. In sommige gevallen wordt er ook een soort vierkant of andere vorm gebruikt. Een enkele keer verdwijnt hij weer, om vervolgens weer terug te keren. Dit was bijvoorbeeld het geval in 2010, toen de Canadese marine 100 jaar bestond en besloot om de krul opnieuw te introduceren.
De krul of ster zie je niet alleen op de mouwen, soms worden ze ook op andere plekken gedragen zoals de epauletten op de schouders.
Dure krullen
Voor de Britten is de eeuwenoude traditie van de kanten lussen nog steeds erg belangrijk. Er is één partij in Engeland die het gouden kant levert aan de kleermakers van de marine en dat is Wyedean Weaving Co Ltd. Dit bedrijf uit West Yorkshire maakt het kant van echt goud, gecombineerd met onder anderen een koperen kern.
Een haspel van 25 meter Gold Gilt Wire Naval Lace kost 750 pond, omgerekend ruim 911 euro. Maar het duurt ook 10 dagen om zo’n haspel te maken. In totaal produceert het bedrijf zo’n 3.000 meter van dit luxe kant per jaar voor de Britse marine. Vanwege de hoge kosten is het bedrijf voor de Royal Navy-service dress-epauletten inmiddels afgestapt van echt goud. Hiervoor gebruikt men synthetisch goud, en daar leveren ze zo’n 7.000 meter per jaar voor af.
En zo zie je maar weer hoe zo’n klein detail een interessante geschiedenis met zich meedraagt en dat ook best wat mag kosten.
Groetjes,
Aileen
