Ik hoor regelmatig mensen zeggen dat ze niet bij bepaalde bedrijven willen werken omdat ze de bedrijfskleding lelijk vinden. Vaak weet je ook al wat je gaat dragen voordat je ergens gaat werken. Maar stel je nu voor dat jouw werkgever ineens bedrijfskleding invoert en jij vindt deze niet mooi staan? Er was een keer een vrouw die de schaar zetten in haar bedrijfsbroek zodat ze er een rok van kon maken. Kun je ook simpelweg weigeren om bedrijfskleding te dragen?
Schaamte
Een aantal jaren geleden was er een dame die werkte bij een zorginstelling. Zij zorgde voor ouderen die niet meer zelfstandig konden wonen. Haar werkgever besloot op een bepaald moment om bedrijfspolo’s verplicht te stellen. Het doel daarvan was om de herkenbaarheid te verbeteren. Vooral voor cliënten, artsen en bezoekers was het van belang dat ze de medewerkers snel konden herkennen. Daarnaast vond de werkgever dat de bedrijfskleding zorgde voor een professionele, vakbekwame en uniforme uitstraling. Het klinkt allemaal heel logisch. Dit zijn ook meestal de redenen dat men kiest voor bedrijfskleding.
De werkneemster was echter wat zwaarder en schaamde zich in deze kleding. Ze werkte inmiddels al dertien jaar zonder bedrijfskleding voor de organisatie. Als alternatief bood de vrouw aan om zelf bedrijfskleding aan te schaffen in de dezelfde kleur en inclusief logo. De werkgever was het hier niet mee eens en stapte naar de rechter met het verzoek om de arbeidsovereenkomst te ontbinden.
Is schaamte een reden om bedrijfskleding te weigeren?
De rechter zei dat er meer aan de hand was dan enkel het weigeren van bedrijfskleding. De eigenwaarde van de medewerkster werd als gevolg van zwaarlijvigheid aangetast, zo is omschreven in de uitspraak. Het feit dat de dame na zo’n lang dienstverband haar baan hiervoor op het spel wilde zetten, gaf de ernst van de situatie aan. De rechter oordeelde dat het dragen van de polo zou leiden tot (psychische) schade en dat de werkgever daarom in dit geval een uitzondering zou moeten maken. De werkgever werd geadviseerd om de bedrijfsarts in te schakelen om dit verder te onderzoeken. Vervolgens werd het verzoek tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst afgewezen.
Wat betekent dit voor jou?
Ik vind het een interessante uitspraak. Niet zozeer omdat ik het er uitdrukkelijk wel of niet mee eens ben, maar vooral omdat dit aangeeft wat je rechten zijn als werknemer op dit gebied. En natuurlijk wat je als werkgever moet doen in dit geval. Dit zette mij aan het denken. Tijd om juriste Kim Hendriks een aantal vragen te stellen over wat je als werknemer het beste kunt doen wanneer jij je schaamt in bedrijfskleding.
Wat kun je het beste doen als je het gevoel hebt psychische schade op te lopen door het invoeren van bedrijfskleding?
”Allereerst is het invoeren van bedrijfskleding, terwijl jij al jaren bij de werkgever werkt zonder bedrijfskleding, een wijziging van de arbeidsovereenkomst. Deze wijziging is eenzijdig, namelijk zonder overeenstemming met de werknemer. Dat kan alleen als de werkgever hiervoor een redelijk belang heeft.
Mocht jij hier last van hebben, zoals in dit geval door zwaarlijvigheid, is mijn advies om deze (psychische) bezwaren goed te onderbouwen. Bijvoorbeeld met behulp van een doktersverklaring of een verklaring van een behandelend therapeut. Hiermee toon je aan dat jouw bezwaren daadwerkelijk terecht zijn en kan de situatie bestaan dat de werkgever op basis van ‘goed werkgeverschap’ een uitzondering voor jou moet maken.”
Zijn dit soort rechtszaken wel nuttig of is het tijdverspilling?
”Of dit nuttig of tijdverspilling is, is natuurlijk niet zo eenvoudig te beantwoorden. Een antwoord is in dit geval behoorlijk subjectief. Je kunt je voorstellen dat dit voor de werknemer in kwestie enorm nuttig is. Buitenstaanders zouden misschien kunnen oordelen dat je hiermee een rechter niet moet belasten.
Ik denk dat voor de invulling van de soms vage termen die in de wet staan, zoals wat is nou ‘goed werkgeverschap’, wat is een ‘redelijk belang’ van een werkgever, er met steeds meer praktijkgevallen en jurisprudentie een duidelijkere definitie kan worden gecreëerd over hoe we de wet moeten interpreteren.”
Zijn er andere juridische wegen die je kunt bewandelen dan naar de rechter stappen in dit geval?
”Naar de rechter stappen is altijd het laatste redmiddel. Natuurlijk is het zinvol om eerst met je werkgever in gesprek te gaan. Daarmee voorkom je ook een hoop frustratie, negatieve energie en kosten, van beide kanten.Welke geschillenbeslechting van toepassing is, hangt soms ook af van wat er is overeengekomen. Mediation of arbitrage kan ook een goed alternatief zijn.”
Het moge duidelijk zijn: als werknemer mag je bedrijfskleding weigeren, mits je dat goed kunt onderbouwen. Als werkgever is het dus niet de bedoeling dat je daarom zomaar iemand ontslaat.
Groetjes,
Aileen
