KLM heeft bekendgemaakt dat ze meer aandacht willen schenken aan diversiteit en inclusie. Om dit te bereiken zal onder meer het uniform van het cabinepersoneel worden aangepast. De luchtvaartmaatschappij wil ook afscheid nemen van de strikte scheiding tussen dames en herenkleding. Want KLM wil met genderneutrale uniformen een inclusief bedrijf zijn. Maar hoe wenselijk is dat?
Lekker divers en inclusief
Voor de nuchtere Nederlander zal het vast een schok zijn. Waarom moeten de oude, vertrouwde blauwe pakken ineens genderneutraal worden? Het toverwoord is ‘diversiteit’. Iedere moderne luchtvaartmaatschappij wil tegenwoordig zo inclusief mogelijk zijn. Want met een inclusief beleid sluit je geen mensen uit en dus zorgt dat voor meer diversiteit. En dat is goed weer voor je imago.
Ze hebben te maken met hevige concurrentie, inflatie en kritiek op de schadelijke uitstoot van vliegtuigen. Een beetje goede reclame is geen overbodige luxe dus. Het klinkt wellicht wat pessimistisch, maar dit is gewoon marketing.
Het uniform als pronkstuk
Uit onderzoek is gebleken dat 4 procent van de Nederlandse vrouwen en 5,7 procent van de mannen zich niet kan identificeren met een bepaald gender. Maar er staat niet bij dat deze mensen problemen hebben met het feit dat er mannen en vrouwenuniformen bestaan. Sterker nog, voor veel cabinepersoneel is het uniform een de kers op de taart. Het maakt hun uniek, het is iets waar ze trots op zijn. Niet voor niets staat heel Instagram vol met foto’s van poserende stewardessen.
Dit wil trouwens niet zeggen dat we alles maar bij het oude moeten laten. Natuurlijk moet je als bedrijf met je tijd meegaan. Het afschaffen van hoge hakken voor stewardessen is een goed voorbeeld hiervan. We weten dat het dragen ervan pijn kan doen en niet goed is voor je voeten. Steeds vaker trekken vrouwen aan de bel wanneer hun werkgever dit verplicht. Mede daardoor is het aantal luchtvaartmaatschappijen die dit eist al jaren aan het krimpen.
KLM wil met genderneutrale uniformen een inclusief bedrijf zijn
Laten we eens kijken naar wat er gebeurt wanneer we gendergerichte uniformen afschaffen. Zoals eerder genoemd zou een klein deel van de bevolking zich hier prettig bij voelen. Let wel op: dit is een aanname. Het is nooit onderzocht hoeveel mensen zich daadwerkelijk storen aan een mannelijke of vrouwelijk uniform.
Wat ik wel kan voorspellen is dat de kans op een slechte pasvorm groot is. Vrouwen hebben nu eenmaal meer rondingen dan mannen en heren hebben over het algemeen bredere schouders dan dames. Dit zijn even de hoofdlijnen, maar de lichamen verschillen nog veel meer. Sowieso heeft iedereen een ander lichaam, maar het verschil tussen mannen en vrouwen is redelijk groot.
Je hoeft geen wiskundige te zijn om te begrijpen dat een genderneutraal uniform het allemaal niet makkelijker maakt. Het is een prima oplossing voor mensen die thuis op de bank televisie kijken. Zij kunnen stil zitten. Maar we hebben het over mensen die urenlang door een smal vliegtuig lopen. Met zometeen te lange mouwen en broeken die ergens achter kunnen blijven hangen. Of kleding die op bepaalde plekken gaat knellen omdat het te strak is.
Genderneutrale uniformen een manier om personeel aan te trekken
Om bovenstaande problemen te voorkomen kiezen sommige luchtvaartmaatschappijen voor casual kledingstukken. Zo draagt het personeel bij het IJslandse PLAY Airlines bijvoorbeeld truien en T-shirts. Bij Bonza, de Australische concurrent, zijn T-shirts ook de norm. Dit combineren ze met oversized kledingstukken. Ik snap het uitgangspunt ook wel. Wanneer je wilt dat iedereen een bepaald kledingstuk past, dan moet het veel stretch bevatten of juist heel groot zijn. En dat komt de uitstraling van de kleding vaak niet ten goede.
Het moge duidelijk zijn dat genderneutrale uniformen veel nadelen met zich meebrengt. Toch lijkt de invoering ervan een succesformule voor wie kampt met een personeelstekort. Toen Virgin Atlantic in 2022 bekendmaakte dat zowel hun uniformen als kledingvoorschriften niet meer gebonden zijn aan een geslacht, verdubbelde het aantal sollicitanten.
Ik heb geen zicht op het personeelsbestand van KLM, maar ik denk niet dat dit hun grootste probleem is. Het bedrijf heeft een redelijk goed imago onder vliegend personeel. De arbeidsvoorwaarden zijn bijvoorbeeld een stuk beter dan bij concurrenten zoals Transavia.
Benieuwd naar genderneutrale uniformen
Ik ben sceptisch en kritisch, maar ook heel nieuwsgierig naar de nieuwe uniformen. Zullen ze na dertien jaar opnieuw met Mart Visser samenwerken? Zijn blauwe pakken waren de afgelopen jaren een herkenbaar visitekaartje voor het bedrijf. Die kleur dragen ze trouwens al sinds 1971. Ik ben benieuwd hoe ver ze daar vanaf durven te wijken.
Zodra er meer bekend is, dan laat ik het jullie uiteraard weten.
Groetjes,
Aileen
P.s: Wil je meer weten over werkkleding in de luchtvaart? Check dan mijn boek Op hoge hakken in de wolken. Te koop via o.a. Bol.com.
