Wanneer het gaat om de vraag wat wel en niet representatief is, dan speelt opvoeding een belangrijke rol. In je jeugd wordt jou geleerd wat wel en niet netjes is. De verantwoordelijkheid voor deze lessen ligt grotendeels bij de ouders, hoewel het onderwijs hier ook weleens een duit in het zakje doet. Maar sinds een aantal jaren gebruiken middelbare scholen de joggingbroek in strijd om een representatief uiterlijk bij leerlingen af te dwingen. Is het een goede ontwikkeling? Hoe pakken scholen dit eigenlijk aan en waar ligt de grens?
Joggingbroeken tijdens sollicitatiegesprek
Ik weet nog goed dat ik een tijdje geleden een presentatie gaf op een middelbare school in een achterstandswijk van Amsterdam. Ik stond voor een klas met leerlingen die op dat moment bezig waren met het zoeken naar een stageplaats. De presentatie ging over werkkleding en de vraag wat wel en niet gepast was.
Tijdens mijn presentatie vroeg ik de leerlingen wat zij van plan waren om te gaan dragen tijdens hun sollicitatiegesprek. Nog voordat de leerlingen konden reageren, nam de docent het woord. Lachend zei ze dat de leerlingen een joggingbroek zouden dragen. Want ‘dat droegen ze altijd’ hoorde ik haar zeggen terwijl ze een jongen aankeek. De tiener, volledig gehuld in joggingpak, knikte.
Het klopte wat de docente zei. Ik zag in deze klas allemaal leerlingen met joggingbroeken. En door de reactie van de docente begreep ik dat men dit oké vond.
Wennen aan formele gelegenheden
Maar de joggingbroeken bleken niet alleen bij deze Amsterdamse school populair te zijn. Zowel in Nederland als daarbuiten wordt er ‘geworsteld’ met dit kledingstuk. In maart kwam een Duitse school uit Rottenburg in het nieuws toen bekend werd dat de joggingbroek op de lijst van verboden kledingstukken was geplaatst.
De school had in samenspraak met de ouders en leerlingen een kledingreglement opgesteld. Hierin stond dat vrijetijdskleding moest afwijken van schoolkleding. De joggingbroek viel in de categorie vrijetijdskleding. Volgens directeur Hartmut Schänzlin was het doel om leerlingen te laten wennen aan nette kleding bij formele gelegenheden.
Hoewel dit werd gebracht als een nieuwsbericht, was het zeker niet de eerste school die een dergelijk verbod invoerde. In 2012 voegde het Agnetencollege in België de joggingbroek ook toe aan de lijst van verboden kledingstukken. Dit leidde tot een protestactie waarbij 230 leerlingen in een joggingbroek op school verschenen. De directie reageerden op een ludieke wijze door de leerlingen rondjes te laten rennen op het sportveld.
Het Agnetencollege trok in 2015 het verbod weer in, met als reden dat de joggingbroek in de mode was en daardoor erg populair onder jongeren.
Op het werk ook geen joggingbroek
Vorige week besloot het bestuur van Atheneum Alicebourg, een middelbare school in Lanaken (België), ook een dergelijk verbod in te voeren. In het nieuws werd bekend dat naast het verbod op joggingbroeken bij jongens ook de meisjes geen korte rokjes of shirtjes met spaghettibandjes meer mogen dragen.
Hoewel dit bericht de ongelijkheid tussen jongens en meisjes suggereert, leert een telefoontje naar de school mij dat de regels voor beiden gelden. Zowel jongens als meisjes mogen geen joggingbroeken dragen.
Directrice Lieve Leenders wil de leerlingen met de nieuwe regels voorbereiden op het werkende leven. ”Een trainingsbroek doe je aan om te gaan sporten, niet om naar school te gaan. Als ze binnenkort op stage of op sollicitatiegesprek moeten gaan, kunnen ze toch ook geen trainingsbroek dragen?”
In het reglement van het nieuwe schooljaar is tevens te lezen dat zichtbare tatoeages en piercings niet zijn toegestaan. Net zoals diepe decolletés, open topjes en hoofddeksels in het gebouw. Leerlingen dienen verzorgde kleding en haardracht te dragen.
Wat is wijsheid?
Het is op de eerste plaats natuurlijk de vraag of het wenselijk is om als school een dresscode voor de leerlingen op te stellen. Net zoals met schooluniformen zitten hier zowel voor- als nadelen aan vast. Het grootste voordeel is dat leerlingen leren wat gepast is om te dragen. In dit geval leren zij dat sportkleding, hoe erg het ook voor de hand ligt, enkel is bedoeld om in te sporten. En dus niet bedoeld om tijdens andere lessen te dragen.
Aan de andere kant is het belangrijk om je eigen kledingsmaak te ontwikkelen. Hoe strikter de dresscode, des te lastiger het is om dit vorm te geven. Ik weet dat er twintig jaar geleden op mijn middelbare school geen regels waren rondom het uiterlijk. Korte rokjes, beige pantalons, leren jassen, paarse glittereyeliners en roze dreadlocks: ik droeg het allemaal. Het heeft mij gemaakt tot wie ik ben.
Maar wanneer je teruggaat naar het doel van een school, namelijk leerlingen klaarstomen voor de toekomst, dan is het geen gek idee om regels op te stellen. Men vindt over het algemeen een joggingbroek niet representatief, dus is het verstandig om jongeren hiervan bewust te maken. Zeker omdat ze tijdens hun middelbare school ook stage lopen en op die manier te maken krijgen met vraagstukken over wat wel en niet gepast is op het werk.
Om bovenstaande reden ben ik van mening dat werkkleding en zakelijke dresscodes standaard op iedere middelbare school als onderwerp behandeld zouden moeten worden. Leerlingen worden geholpen met het schrijven van een sollicitatiebrief, CV en krijgen les in het voeren van een sollicitatiegesprek. Het uiterlijk wordt vaak vergeten en afgedaan met ‘je moet er netjes uitzien’, terwijl de leerlingen niet concreet wordt geleerd wat dit inhoudt. Dat moeten ze meestal zelf uitzoeken.
Wat dat betreft is het verbieden van een joggingbroek op school tenminste een duidelijk signaal. En duidelijkheid, daar houden we van. Maar een dresscode opstellen, dat is stap één. Nu is het alleen nog zaak om het onderwerp uiterlijke presentatie tijdens de voorbereiding op stage wat concreter vorm te geven. Want tijdens een les kun je het gesprek aangaan waardoor leerlingen zelf gaan nadenken over wat wel en niet gepast is.
En dat is wat je uiteindelijk als school wilt bereiken: leerlingen die zelf goed overwogen beslissingen kunnen maken. Een verbod is een middel op de korte termijn, een gesprek over het onderwerp een vorm van educatie op de lange termijn.
Groetjes,
Aileen
Mooie conclusie Aileen,
Ondanks dat het bijzonder is dat tijdens een sollicitatiegesprek je kan worden afgewezen op je kleding, wordt dit onderwerp ook in mijn ogen verkeerd belicht.
Een school zou meer tijd moeten steken in educatie over het onderwerp. Daar heb je toch vakken als maatschappijleer en verzorging voor. Wij behandelden daar oude culturen en andere ongein, terwijl juist dit soort uren enorm geschikt zijn om ‘de jeugd’ te laten zien hoe de huidige maatschappij ervoor staat.
Ik geloof niet in een verbod, want dat geeft een negatieve smaak. Daardoor, in dit geval, wordt de joggingbroek in de vrije tijd een soort statement van vrijheid.
Ik ben wel benieuwd hoe jij hebt gereageerd op de reactie van die docent?
Verder: interessant artikel! Op mijn middelbare school waren volgens mij ook wel wat regels in de zin dat topjes met spaghettibandjes niet mochten. Het lastige aan regels vind ik dat er altijd grijze gebieden kunnen ontstaan. Als je een broek in een zachte joggingstof hebt die op een of andere manier mooi aansluit en netjes zit – en misschien op een gewone broek lijkt, wat dan?
Audrey onlangs geplaatst…25x fijne kleine dingen in het leven