Afgelopen week las ik een bericht op LinkedIn over een man die zijn stagiair had aangesproken omdat hij schoenen droeg die niet netjes genoeg zouden zijn. Dus werd er, voordat ze naar de klant gingen, een representatief paar aangeschaft. De stagiair werd met naam genoemd, inclusief tag en foto van zijn nieuwe schoenen.
De mede-LinkedInners waren niet zo gecharmeerd van deze actie. Een dresscode zou ouderwets zijn en het benoemen van naam en rugnummer vond men onnodig. Met dat laatste ben ik het eens. Maar hoe pak je dat eigenlijk aan? Hoe spreek je je stagiair aan op ongepaste kleding of schoenen? En kan dat eigenlijk zomaar? In dit artikel vertel ik je hoe je dit kunt doen en waar je op moet letten.
Zo spreek je je stagiair aan op ongepaste kleding
Laten we beginnen bij het begin. En nee, dat is niet de stagiair, maar het bedrijf zelf. Veel mensen beseffen niet dat je, voordat je iemand binnen het bedrijf aanspreekt, je eerst moet zorgen dat iedereen weet waar hij of zij aan toe is. Er wordt nog veel te veel vanuit gegaan dat ‘men weet wat wel en niet kan.’ Dit is een utopie. Wanneer jij vindt dat je als man prima in een korte broek op het werk kan verschijnen omdat dames een rok dragen, wil dat niet zeggen dat je collega het daarmee eens is.
Dus laat ik maar één van de meest gevreesde woorden in deze tijd noemen: dresscode. Ik ben van mening dat ieder bedrijf dat een medewerker wil kunnen aanspreken dit nodig heeft. Het hoeft niet een dik boekwerk te zijn, maar het moet wel een aantal elementen bevatten:
- Duidelijkheid zodat iedereen weet wat er wordt bedoeld.
- Men moet weten bij wie hij of zij terecht kan als het niet duidelijk is.
- Het moet op papier staan.
- De dresscode moet gelden voor iedereen, tenzij duidelijk is aangegeven dat het om een bepaalde groep gaat. Er mag geen onderscheid worden gemaakt op basis van leeftijd of geslacht.
- Men moet van tevoren op de hoogte worden gesteld van de dresscode.
Dit geldt dus ook wanneer je niet wil dat mensen op slippers werken of in een kort topje op kantoor verschijnen. Je kunt nog zo erg van mening zijn dat het normaal is dat je dit niet doet, maar zonder een duidelijke dresscode is het niet eerlijk om iemand hierop aan te spreken. Bovendien begeef je jezelf op glad ijs. Wanneer jij iemand ergens op aanspreekt, maar een andere collega heeft ooit hetzelfde gedragen, kan dit voor veel discussie zorgen.
Wees discreet
Iemand aanspreken op zijn of haar kleding of schoenen is best lastig. Je vertelt in feite iemand dat diegene die dag niet in staat is geweest om zich passend te kleden. Naar jouw mening dan. Want, zoals eerder genoemd, is een dresscode iets dat persoonlijk is.
Hiermee zeg je niet alleen iets over iemands keuzes, maar ook over de persoonlijke smaak. Diegene draagt namelijk iets dat hij of zij op een bepaald moment heeft gekocht. Besef je dat iemand geld heeft uitgegeven aan iets waarvan jij zegt dat het in die werkomgeving niet gedragen mag worden. Dat is geen drama, maar wel iets om in het achterhoofd te houden. Jij kunt die gaten in een broek wel vreselijk lelijk vinden, voor de stagiair of andere medewerker, kan het wel zijn of haar favoriete kledingstuk zijn.
Wees daarom discreet. Neem iemand apart wanneer je hebt besloten om iets over de kleding of schoenen te zeggen. Wanneer iemand er daarna met een collega over wil praten, moet hij of zij dit zelf kunnen beslissen. Maar ga het zelf daarna niet nog eens publiekelijk met anderen bespreken.
Ruimte voor evaluatie
Wanneer je iemand hebt aangesproken op het uiterlijk, is het belangrijk dat er ruimte is voor feedback. Diegene die je aanspreekt kan bijvoorbeeld aangeven dat de dresscode niet duidelijk is. Of misschien is hij of zij het hier niet mee eens. Mijn advies is om niet te streng vast te houden aan het beleid, maar altijd te luisteren naar feedback. Het is heel normaal dat dresscodes op den duur worden aangepast. Soms blijken bepaalde regels in de praktijk lastig of vaag te zijn. En misschien zelfs onnodig.
Ben je onderdeel van een managementteam, dan raad ik je aan om dit binnen deze groep te bespreken. Dresscodes worden nog veel te vaak weggezet als iets waar medewerkers zich aan moeten houden, in plaats van dat het hen helpt. Het moet zorgen voor duidelijkheid, niet voor onzekerheid. Want dat is de keerzijde wanneer je dit niet goed aanpakt. Mensen weten niet goed wat wel en niet kan, en kunnen hierdoor dagelijks met vraagtekens voor hun kledingkast staan.
Voorbeeld van ongepaste kleding
Ik heb nu een hoop zaken besproken die misschien heel erg voor de hand lijken te liggen. Toch gaat dit in de praktijk nog vaak mis. Ik zal voor deze gelegenheid even mijzelf als voorbeeld nemen.
In mijn tienerjaren werkte ik in het callcenter van Joop van den Ende. In de avonduren en op zaterdag stond ik mensen te woord die kaarten voor theatervoorstellingen wilden bestellen. Zodra ik daar ging werken werd ik erop gewezen dat ik er representatief uit moest zien. Dit betekende dat ik geen broeken met gaten of andere onverzorgde kledingstukken mocht dragen. Dat was de enige richtlijn die ik te horen kreeg.
Op een zomerse zaterdag kwam ik binnen met een zwarte jurk met kleine, witte stipjes. De jurk viel op mijn knieën en bedekte mijn schouders en halverwege mijn armen. Onder de jurk droeg ik zwarte pumps. Terwijl ik, nog voor werktijd, zat te kletsen met mijn collega’s werd ik al weggeroepen door mijn leidinggevende. Zij nam mij apart om te vertellen dat er een klacht was gekomen over mijn kleding. Een mannelijke collega had tegen haar gezegd dat ik eruit zag alsof ik naar de disco ging. En omdat zij volgens het beleid verplicht was om mij hierop aan te spreken, zat ik nu in dit hokje. Ze zei dat ze mijn kledingstijl en ook deze jurk erg leuk vond, maar dat dat nu niet van belang was. Vanwege de klacht mocht ik deze jurk niet meer dragen.
Onduidelijkheid is een valkuil
Ik wees haar erop dat er geen duidelijke regel was waardoor ik dit had kunnen weten. Ook vroeg ik waarom collega’s die oude broeken droegen dit wel mochten blijven doen. Terwijl mijn jurk redelijk nieuw was en nog in goede staat. De schouders werden opgehaald. Ik kreeg te horen dat het nu eenmaal de kledingstijl van deze mensen was. Ik vroeg of ik de dresscode kon inzien zodat ik wist wat ik in het vervolg wel en niet kon dragen. Maar dit was niet mogelijk. Ik kreeg het idee dat het niet eens op papier stond.
Zodra ik terug liep naar mijn werkplek, sprak de man in kwestie mij hardop aan. Te midden van mijn collega’s zei hij hardop dat ik toch had moeten weten dat dit ongepast was. Ik was destijds een jaar of 17 of 18 en als uitzendkracht in dienst. Deze man was rond de 50 of 60 jaar oud en in vaste dienst. Ik durfde, mede door mijn leeftijd maar ook mijn contact, amper te reageren. Het gesprek met mijn leidinggevende vond ik al naar, maar nu schaamde ik mij nog meer.
Mijn collega’s vonden het een vreemde situatie maar durfden ook niets tegen hem in te brengen. Gedurende de dag kwamen er telkens mensen naar mij toe om mij te complimenteren over mijn jurk, wat een lief gebaar was. Maar het nare gevoel bleef.
Hand in eigen boezem
Pas toen ik mijn moeder tijdens de busreis naar huis aan de telefoon vertelde wat er was gebeurd, besefte ik dat er meerdere fouten waren gemaakt:
- Het bedrijf had een duidelijke dresscode moeten hebben.
- De dresscode had op papier moeten staan.
- De dresscode mag geen onderscheid maken tussen collega’s.
- Het aanspreken van iemand op zijn of haar kleding gebeurde niet discreet.
- Men stond niet open voor vragen of feedback.
- Omdat men volgens het beleid verplicht was om na een melding iemand aan te spreken, terwijl de dresscode onduidelijk was, kon in feite iedereen aangesproken worden. Hierdoor was de dresscode subjectief en afhankelijk van de smaak en gemoedstoestand van de werknemers.
Laat ik voorop stellen dat het bedrijf geen kwade intenties had met de dresscode. Het is alleen wel een voorbeeld van wat er kan gebeuren als je er niet zorgvuldig mee omgaat.
En nee, het is geen overbodige luxe om hier een paar uur van je tijd aan te besteden. Ik heb ooit een crematorium geholpen met het opstellen van een dresscode. Terwijl een groot deel in bedrijfskleding liep. Toch hebben we een hele middag met elkaar kunnen praten over hoe de dresscode eruit zou moeten zien. Kledingvoorschriften opstellen is nu eenmaal iets waarvoor je moet gaan zitten.
Dus wil je die stagiair aanspreken, kijk dan eerst even naar het beleid binnen je eigen organisatie. Het is veel te makkelijk om direct de schuld op de jongere in kwestie af te schuiven. Oh ja, en laat LinkedIn hier buiten. Het is onnodig om iemand na het gesprek ook nog publiekelijk aan de schandpaal te hangen.
Groetjes,
Aileen
