Wanneer je voor je werk oproepbaar moet zijn en daarom in je vrije tijd soms een uniform draagt, moet je dan doorbetaald krijgen? Deze vraag stond centraal bij een rechtszaak die een groep ambulancemedewerkers heeft aangespannen tegen hun werkgever UMCG Ambulancezorg. In dit artikel vertel ik je wat de rechter hierover heeft gezegd…
Ambulancemedewerkers wachten in uniform
Je hebt een tijd waarin je werkt, pauzes hebt en vrije tijd. Maar wat is dan precies wachttijd? Het is de tijd dat je oproepbaar bent voor je werk, maar niet actief aan het werk bent. Bij de ene werkgever krijg je betaald voor deze tijd, terwijl dat bij de andere niet het geval is. Dit hangt onder meer af van hoe beperkt je bent tijdens de wachttijd. Wanneer je niet echt de vrijheid hebt om je dag in te vullen, of in de praktijk vaak wordt opgeroepen, dan word je meestal doorbetaald.
Vijf ambulancemedewerkers, die wonen op de Waddeneilanden, vinden dat hun wachttijd doorbetaald zou moeten worden. Tijdens 24-uursdiensten moeten zij 12 uur fysiek aanwezig zijn en de andere 12 uur mogen zij thuis doorbrengen. Wanneer zij thuis worden opgeroepen, moeten zij binnen twee minuten, gehuld in het uniform, wegrijden. Omdat ze zo snel paraat moeten zijn, dragen ze deze kleding wanneer ze oproepbaar zijn. Dit is niet verplicht, maar wel heel praktisch. Het scheelt immers omkleedtijd.
Er zit alleen wel een keerzijde aan. Want het dragen van het uniform beperkt de ambulancemedewerkers in hun wachttijd. De kleding moet namelijk schoon, geur- en virusvrij zijn. Dit betekent dat ze tijdens hun wachttijd bijvoorbeeld niet kunnen tuinieren, eten bereiden en sporten. Wanneer ze worden opgeroepen, hebben ze ook geen tijd om te douchen omdat ze dan niet binnen twee minuten weg kunnen rijden. Dat is nogal een beperking van je vrije tijd. Daarnaast zorgt het feit dat ze constant paraat moeten staan ervoor dat hun vrije tijd sowieso erg beperkt wordt.
Oproepbaar zijn in uniform: wel of niet doorbetaald?
Deze zaak kent een lange geschiedenis. Tijdens een rechtszaak in 2021 oordeelde de kantonrechter dat de wachttijd geen werktijd is. En dus moest de werkgever de medewerkers hiervoor betalen. Daar was UMCG Ambulancezorg het niet mee eens en stapte naar het Hof. In 2022 werd de uitspraak in hoger beroep weer teruggedraaid en vond de rechter dat de wachttijd niet als arbeidstijd kon worden gezien. De medewerkers hebben hierna beroep in cassatie ingesteld, wat betekent dat ze alsnog tegen de uitspraak in willen gaan.
De Hoge Raad heeft in maart 2024 geoordeeld dat de druk die de medewerkers ervaren een ‘subjectieve beleving’ is. Daarbij is ook aangegeven dat de uitruktijd van 2 minuten een richtlijn is en geen verplichting. Er zijn voor de medewerkers geen (arbeidsrechtelijke) consequenties wanneer dit niet wordt gehaald. Maar als de medewerkers niet binnen 2 minuten uitrukken, dan krijgen zij wel de vraag waarom dit niet is gelukt. In dat opzicht begrijpt de Hoge Raad dat men druk ervaart en ziet de wachttijd daarom wél als arbeidstijd.
De hoogste rechtsprekende instantie in Nederland heeft geen definitieve uitspraak gedaan. Eerst moet worden onderzocht wat precies de impact is van de wachttijd. De rechter heeft de zaak doorgestuurd naar het gerechtshof in Den Bosch. Zodra er een uitspraak bekend is, lees je het natuurlijk op Prettybusiness…
Groetjes,
Aileen
