Terwijl steeds meer luchtvaartmaatschappijen overstappen op platte schoenen verplicht Aer Lingus de stewardessen nog steeds om hakken te dragen. Elizabeth Barry, manager van het cabinepersoneel bij Aer Lingus, is het daar niet mee eens. Ze stapte naar de Workplace Relations Commission omdat het bedrijf vrouwen verplicht zijn om onder andere hoge hakken, panty’s en minder warme kleding te dragen dan mannelijke collega’s. Maar daar zag de commissie geen kwaad in. En de uitspraak vind ik best bijzonder…
Aer Lingus geeft broeken
Toen Aer Lingus de nieuwe uniformen in februari 2020 lanceerde werd er nog gesproken van een ‘flinke verbetering’. Tot dat moment was het vrouwelijk cabinepersoneel verplicht om een rok te dragen. Met de invoering van de nieuwe kleding kregen zij ook een broek. Daarnaast werden de regels rondom kapsels versoepeld en was het dragen van make-up niet langer verplicht.
Maar het dragen van hoge hakken bleef een vereiste. Vrouwelijke stewardessen mochten tijdens het werk lage schoenen aan, maar moesten onderweg naar het vliegtuig hoge hakken dragen. Alleen met een medische vrijstellingsbrief mochten ze de pumps links laten liggen.
Elizabeth Barry, die leiding geeft aan het cabinepersoneel, vindt dat dit niet meer van deze tijd is. Naast het feit dat de vrouwen hierdoor minder comfortabel kunnen werken noemt ze de eis ‘seksualiserend’. Op 28 oktober 2020 diende ze daarom een gelijkheidsclaimformulier in bij haar werkgever.
Kousen en hoge hakken
Omdat Aer Lingus het niet met haar eens was stapte Barry naar de Workplace Relations Commission (WRC). Dit Ierse orgaan controleert onder anderen of arbeidsrechten worden nageleefd.
Barry diende de claim in op grond van de Employment Equality Act 1998 wegens discriminatie op basis van geslacht in verband met de regels rondom het vrouwelijk uniform.
“Door gedwongen te worden een uniform te dragen dat veel minder praktisch en comfortabel is en dat een verouderd en geseksualiseerd beeld van vrouwen uitbeeldt, wordt de aanklager gedegradeerd in haar professionele taken.(…) Het is mensonterend en vernederend dat Aer Lingus een dresscode, die seksistische en seksuele stereotypen met een gebrek aan ernst en doelmatigheid afdwingt op een werkplek die even fysiek veeleisend is van mannen als vrouwen. Aer Lingus houdt nog steeds het ’trolley dolly’-imago* van haar vrouwelijke cabinepersoneel in stand met het huidige uniform en de accessoires,” aldus de woordvoerder van Barry.
*De term ’trolley dolly’ werd (vooral in het verleden) gebruikt om vrouwelijke stewardessen als sexy en minder intelligent neer te zetten. Vrij vertaald gaat het over een ‘pop’ die enkel trolleys vooruit duwt.
Daarnaast werd aangegeven dat de platte schoenen die de dames aan boord moeten dragen veel dunner zijn dan die van de heren. Ook moeten de dames daarbij dunne kousen dragen in plaats van de warme sokken die mannelijke collega’s aan hebben. De lage hals bij het vrouwelijk uniform zou er eveneens voor zorgen dat zij het eerder koud hebben.
Aer Lingus wint zaak en mag hoge hakken verplichten
Tom Mallon voerde namens Aer Lingus het woord bij WRC. Hij gaf aan dat Barry zowel intern, via de vakbond of het klachtenbeleid niet eerder haar zorgen had geuit over het uniform. Hij zei dat de gelijkheidsclaimformulier, dat in oktober 2020 werd ingestuurd, te laat was ingediend. Het uniform werd op dat moment al acht maanden gedragen.
Mallon voegde daaraan toe dat vrouwen nu een broek mogen dragen en alle kleding in 2018 uitgebreid is getest door focusgroepen. Ook zei hij dat dit uniform is bedacht door een “bekende en wereldwijd gevestigde Ierse modeontwerper” en de zaak ging om “slechts ontwerpdetails van een uniform”.
Het WRC oordeelde in het voordeel van de luchtvaartmaatschappij.
”De vordering inzake gelijke behandeling in arbeid en beroep is verjaard aangezien deze betrekking heeft op het uniform dat de klager sinds 10 februari 2020 heeft gedragen. In ieder geval wordt aangevoerd dat een zaak inzake gelijkheid niet kan worden gebaseerd op wat niet meer is dan de ontwerpkenmerken in een uniform. Met name gelet op het uitgebreide overleg met het personeel, maakt het feit dat een persoon een element van het uniform misschien niet leuk vindt, het niet discriminerend.”
Hoge hakken verplichten in 2022…
Toen ik de nieuwsberichten over deze zaak las, kon eigenlijk niet geloven dat dit de uitspraak was. Ik heb zelf nog de uitspraak nagelezen en het klopt.
Dat is bijzonder. De afgelopen jaren zijn steeds meer luchtvaartmaatschappijen overgestapt op uniformen die gericht zijn op comfort. Waar men vroeger alles deed voor een representatieve uitstraling wordt er nu juist aandacht besteed aan het welzijn van medewerkers. En dat is maar goed ook. Want uniformen waar je slecht in kunt bewegen en hakken die pijn doen en slecht zijn voor je lichaam, dat is geen goede basis op de werkvloer.
Daar bovenop kwam in 2021 de American Civil Liberties Union met een belangrijke uitspraak. Zij gaven aan dat bedrijven hun personeel niet mogen dwingen om een vrouwelijk of mannelijk uniform te dragen. Dat is juridisch gezien namelijk discriminatie op basis van geslacht. Hetzelfde geldt voor de dresscode in zijn geheel. Met deze uitspraak in het achterhoofd zou je denken dat Barry de zaak tegen Aer Lingus met gemak zou winnen.
Tot nu toe kan ik de rechters en organen die zich bezighouden met arbeidsrecht altijd wel begrijpen. Ik ben het niet altijd eens met de uitspraak, maar snap vaak wel de afweging. In dit geval begrijp ik dat totaal niet. Waarom zou je niet na acht maanden mogen klagen over je uniform? Na die periode heb je immers ervaren hoe het is om dit te dragen. Hoezo is dat verjaard?
Het meest opvallende vind ik dat de klachten worden weggezet als een ‘ontwerpkenmerken in een uniform’ die Barry niet leuk zou vinden. De opmerking dat het seksualiserend zou zijn, dat heeft inderdaad te maken met het ontwerp. Maar de eisen rondom schoenen en kousen staan daar los van. Dat gaat om comfort en ondersteuning tijdens het werk.
Wanneer vrouwen worden verplicht om hoge hakken te dragen en mannen niet, dan is dat discriminatie. Dat staat los van of je nu wel of niet wilt dat iemand het draagt. Het gaat niet om smaak of voorkeur. Je maakt een onderscheid en dat mag niet. Zo simpel is het.
Groetjes,
Aileen
P.s: Wil je meer weten over werkkleding in de luchtvaart? Check dan mijn boek Op hoge hakken in de wolken. Te koop via o.a. Bol.com.
