”Can I help you?” is een vraag die steeds vaker wordt gesteld in winkels. Door het grote personeelstekort zijn bedrijven genoodzaakt zijn om mensen aan te nemen die geen Nederlands spreken. Hierdoor worden klanten vaker in het Engels geholpen, maar daar is niet iedereen blij mee. Het zorgt voor irritatie. Hoe kun je je klanten toch tevreden houden? Dat vraagt om een andere kijk op bedrijfskleding…
Foto: Albert Heijn
Amsterdamse winkelmedewerkers versus de rest van Nederland
Ik heb er nooit zoveel moeite mee gehad wanneer winkelpersoneel geen Nederlands sprak. Het gebeurde ook niet zoveel. Eigenlijk alleen wanneer ik in Amsterdam was, maar dat wist ik van tevoren. In de vier jaar dat ik mode studeerde in onze hoofdstad wisselde ik bijna dagelijks van taal. Op school spraken we Nederlands, maar als ik een broodje ging halen bij de winkel om de hoek spraken ze Engels. Dat was gewoon, niemand keek daarvan op. Dit was voor mij ook het grote onderscheid tussen Amsterdam en de rest van Nederland. De taal was anders.
Tegenwoordig word ik ook in Haarlem, mijn eigen stad, aangesproken in het Engels. Meestal in winkels, maar soms ook in restaurants. Wanneer mijn boodschappen worden bezorgd, spreekt gemiddeld één op de drie Jumbo medewerkers geen Nederlands. Voor het aannemen en betalen van eten is het ook niet zo belangrijk. Het wordt pas lastig wanneer je iets specifieks zoekt in een winkel. Kun jij in het Engels vragen aan een Kruidvat medewerker welke neusspray het beste werkt? Of waar je rekening mee moet houden wanneer je een allergie hebt? Dan is het van belang dat je de taal goed beheerst.
Nederlands is geen basistaal meer
Bij Lidl dragen winkelmedewerkers die geen Nederlands spreken een badge met een Engelstalige vlag. Zo wil de supermarkt aan klanten laten zien welke medewerkers de Nederlandse taal niet beheersen. Toch werkt dit niet altijd even goed. Wanneer ze achter de kassa werken, kunnen ze bijvoorbeeld geen vragen beantwoorden over statiegeld of spaarzegels. Ook woorden zoals ‘geld’ en ‘contant’ kennen ze niet.
De Lidl ervaart vooral communicatieproblemen bij ouderen. Wanneer zij geen Engels spreken moet er een Nederlandstalige medewerker geroepen worden zodat de klant alsnog de vragen kan stellen. Ondertussen is de interne communicatie bij Lidl ook al volledig in Engels.
Bij McDonald’s zijn ze al langer gewend aan medewerkers die de Nederlandse taal niet machtig zijn. Daar worden arbeidsovereenkomsten en vacatures ook in het Engels geschreven. En ook bij interne trainingen is het mogelijk om deze in het Engels te volgen.
Een inclusieve arbeidsmarkt
Volgens Ilse Verweij, HR-expert en lid van de sollicitatiecode commissie, zijn buttons niet de oplossing.
”Door een vluchteling of een statushouder aan te nemen die de Nederlandse taal niet machtig is, helpen we mee aan een inclusieve arbeidsmarkt. Maar het gaat verder dan alleen deze doelgroep. Ook slechthorenden, doven en blinden passen wellicht niet in het beeld van de ‘standaard medewerker.’ Bij Albert Heijn dragen slechthorende medewerkers een shirt met de tekst ’tik mij even op mijn schouder, ik ben slechthorend’. Ik hoop dat we zometeen zo gewend zijn dat alle mensen anders zijn, dat we geen buttons of aparte kleding meer hoeven te dragen.”
Ik begrijp de visie van Verweij heel goed. In een inclusieve arbeidsmarkt zou je geen onderscheid moeten maken tussen mensen. En al helemaal niet door ze letterlijk te labelen met buttons en kleding.
Engelstalige winkelmedewerkers moeten beter herkenbaar zijn
Aan de andere kant zijn we als maatschappij nog niet zover. Nederlanders zijn over het algemeen goed in de Engelse taal, maar nog steeds zijn er genoeg mensen die dit niet voldoende beheersen. En wie heeft dan de spreekwoordelijke handicap? Is het de Engelssprekende medewerker die de Nederlandse taal niet beheerst of de Nederlander die geen Engels spreekt?
Zolang we niet zijn gewend aan een inclusieve arbeidsmarkt denk ik dat het aanduiden van medewerkers die Engels spreken, blind of slechthorend zijn geen overbodige luxe is. Al is het alleen al om de klanten duidelijk te maken wat ze kunnen verwachten. Of wie ze op welke manier kunnen aanspreken. Persoonlijk ben ik groot fan van de shirts met een heldere boodschap. Wanneer je in de supermarkt medewerkers ziet met de tekst ‘Can I help you?’ of ‘Kan ik je helpen?’, heb je al snel door dat er twee talen gesproken wordt. Zo kun je altijd een keuze maken wie je het beste kunt aanspreken. Een button is toch wat klein en daardoor minder opvallend.
Hoe denken hierover? Is het belangrijk om de bedrijfskleding aan te passen of moeten we zonder aanduiding de inclusieve arbeidsmarkt omarmen?
Groetjes,
Aileen
