Wie in één van de Rituals winkels aan het werk gaat, die moet verplicht make-up dragen. Tenminste, wanneer je een vrouw bent. Maar dat mag niet, zo oordeelde het College van de Rechten van de Mens. Want dat is discriminatie op basis van geslacht. Maar in plaats van de regels te versoepelen heeft Rituals ze alleen maar aangescherpt.
Ik sprak met een voormalig medewerkster en die deed een boekje open over het bizarre make-up beleid van Rituals. Een beleid dat niet alleen discrimineert op basis van geslacht, maar ook op basis van huidskleur.
Oud Rituals medewerkster is het niet eens met dresscode
Afgelopen juli publiceerde NRC Handelsblad een artikel over deze zaak. Hierin stond dat een oud medewerkster van Rituals naar het College van de Rechten van de Mens was gestapt. Zij vond het onterecht dat vrouwelijke medewerksters in de winkels make-up moesten dragen, terwijl heren dit niet hoefden te doen.
Ik vond het direct een interessante kwestie. Want wanneer het gaat om het juridisch toetsen van dresscodes, dan kan de uitspraak nog wel eens verrassend zijn. Het is altijd een afweging tussen het recht van de werkgever om een bepaalde uitstraling van medewerkers te verlangen en het recht van de medewerkers om zich zo te presenteren dat zij zich daar prettig bij voelen. Die afweging is altijd lastig. Maar in dit geval extra interessant omdat het gaat om een winkelketen die cosmeticaproducten verkoopt. Dit zal ongetwijfeld invloed hebben op het oordeel.
De uitspraak
Afgelopen week was daar dan eindelijk de uitspraak. Het College van de Rechten van de Mens oordeelde dat het huidige make-up beleid van Rituals discriminerend is. In de uitspraak wordt ook ingegaan op het feit dat het bedrijf make-up verkoopt.
‘Gezien het kleine aandeel dat make-up in het assortiment van Rituals inneemt, is de zwaardere belasting van het vrouwelijk winkelpersoneel in vergelijking tot het mannelijke winkelpersoneel niet gerechtvaardigd. Het College komt dan ook tot de conclusie dat dit make-upvoorschrift niet noodzakelijk en functioneel is en daarmee leidt tot discriminatie op grond van geslacht.’
Hoewel de uitspraak niet bindend is, gaf het bedrijf aan de voorschriften direct aan te passen.
Medewerkers Rituals alsnog verplicht in de make-up
Dat is opvallend, aangezien Rituals dit in juni ook al zou hebben gedaan. Het bedrijf zei destijds de dresscode te hebben aangepast zodra bekend werd dat de oud medewerkster dit zou laten toetsen bij het College. In totaal zou de dresscode dus twee keer zijn aangepast. Het bedrijf geeft aan dat volgens het huidige beleid de medewerkers niet meer verplicht zijn om make-up te dragen in de winkels.
Op 30 augustus jl., één dag na de uitspraak, blijkt dat niet het geval te zijn. Nieuwswebsite NU.nl krijgt via een medewerker de nieuwe styling standards doorgestuurd en hieruit blijkt dat Rituals een andere weg is ingeslagen. In plaats van de vrijheid om te kiezen voor cosmetica zijn nu alle medewerkers juist verplicht om dit te dragen. Dus ook de mannen. In de voorschriften staat ook welke make-op gedragen moet worden.
“Draag make-up, zodat je er goed verzorgd uitziet. Je kunt kiezen uit een natuurlijke of een opvallende oogmake-up. Je kunt kiezen uit de rode of de nude lippenstift. Je nagels zijn kort geknipt en gelakt met een rode of naturel nagellak.”
Ook valt te lezen dat het bedrijf ‘graag wil dat werknemers Rituals make-up gebruiken om een goed verzorgde look te laten zien die is gecreëerd met producten die verkrijgbaar zijn voor klanten.’
Wanneer NU aan Rituals vraagt waarom het beleid hun verklaring tegenspreekt, zegt het bedrijf dat deze verouderd is. Maar ondertussen weigeren ze om de nieuwe styling standards toe te sturen.
Rituals is niet zo relaxed als het lijkt
In praktijk blijken medewerkers nog steeds te worden aangesproken op het dragen van of het gebrek aan make-up. Een anonieme bron vertelt aan NU.nl dat managers in de winkels verwijzen naar de styling standards, waarin staat dat het dragen van cosmetica verplicht is. Alleen is meer naturel make-up en het tonen van tatoeages in sommige filialen nu wel toegestaan.
Ondertussen hebben de managers een e-mail ontvangen vanuit het hoofdkantoor waarin staat dat het dragen van make-up niet meer verplicht is. Hierin staat tevens dat dit alleen mondeling gecommuniceerd mag worden. Maar gezien de berichten van de medewerkers vullen de managers het beleid op hun eigen manier in. En zolang in het document nog staat dat make-up verplicht is, hebben de medewerkers natuurlijk ook niets om op terug te vallen.
Verplicht zelf make-up kopen
Voor Linda* kwam het nieuwsbericht over de make-up eisen niet als een verrassing. Zij werkte in een van de filialen en ook in haar team speelde make-up een belangrijke rol.
”Je moest sowieso vijf soorten make-up dragen: foundation, lippenstift, mascara, iets om je wenkbrauwen mee te kleuren en nagellak. Dat was verplicht. Het dragen van oogschaduw en gezichtspoeder was optioneel, maar werd over het algemeen wel aangeraden.
Eerst mochten we ook alleen de make-up producten gebruiken van Rituals. We mochten make-up uit de winkel gebruiken, maar dat is natuurlijk niet hygiënisch. Daar heeft iedereen al aangezeten. Dus moesten we het zelf kopen. En aangezien deze producten niet goedkoop zijn, was je gelijk een gedeelte van je salaris kwijt. Het klinkt misschien als een eenmalige aanschaf van vijf producten, maar zo werkt het in praktijk niet. In de zomer ben je bijvoorbeeld wat bruiner dan in de winter. Dus sommige producten moet je dubbel kopen. Je kunt niet een lichte, winterse foundation over je gebruinde zomerse huid aanbrengen. Dat ziet er heel gek uit. Dus dat moet je allemaal kopen terwijl je ongeveer een tientje per uur verdient.
Op een bepaald moment kwam er een jongen bij ons werken. Hij hoefde niets te kopen. Hij kreeg alleen te horen dat zijn haren netjes moesten zitten. Toen een medewerkster hierover ging klagen, werd het beleid gelukkig aangepast. Vanaf dat moment mochten we ook make-up van andere merken dragen. Zo konden we besparen op make-up kosten. Maar alsnog hadden ze liever dat je hun eigen make-up droeg.”
Rituals bepaalt wat mooi is
Naast het verplicht stellen van make-up blijkt het bedrijf ook te bepalen wat wel en niet mooi is. En dat wordt onder meer bepaald aan de hand van de huidskleur.
”Volgens het beleid mag je alleen zichtbare nagellak dragen. Dus geen doorzichtige of zeer lichte (nude) kleuren. Maar zelfs als je je daaraan houdt, dan kan je kritiek krijgen. Het beleid is namelijk geschreven voor blanke vrouwen of vrouwen met een licht tintje. Hetzelfde geldt voor de make-up die verkocht werd. Wanneer je wat donkerder bent, dan gelden er andere regels. Ik mocht bepaalde nude nagellak niet dragen die collega’s wel mochten dragen. Ik kreeg te horen dat die nagellak niet mooi was bij mij. De kleur kwam namelijk te dicht bij mijn huidkleur. Even later droeg mijn manager, die blank was, ook een nagellak die dezelfde kleur had als haar huid. Maar dat was een ander soort nagellak volgens haar. Dus dat mocht weer wel.
Ook moest ik meer make-up dragen dan mijn collega’s omdat ik een oneffen huid heb. Want alles wat er niet perfect uitzag, dat moest bedekt worden. Dat doet echt iets met je zelfvertrouwen. Ondertussen waren er collega’s met een effen huid die geen foundation hoefden te dragen. Daarvoor gold de regel van vijf make-up producten ineens niet meer. Door de dikke lagen foundation werd mijn huid trouwens alleen maar slechter. Sinds ik er weg ben is mijn huid echt opgeknapt.”
Rituals make-up cursussen
Zoals velen weten is het aanbrengen van make-up een vak apart. Linda kreeg daarom tijdens haar sollicitatiegesprek te horen dat iedereen daar ondersteuning bij krijgt. Maar dat bleek tegen te vallen.
”Met zoveel make-up eisen verwachtte ik dat er een aantal collega’s waren met een achtergrond in de cosmetica. Dat was helaas niet het geval. Dus echt advies kreeg ik niet. Op een bepaald moment kreeg iedereen een make-up cursus. Helaas was dit enkel gericht op vrouwen met een blanke huid of een licht tintje. Net zoals de make-up die in de winkels werd verkocht en het beleid rondom het dragen ervan.
Tijdens deze cursus kregen we ook uitleg over de make-up look die we in de kerstperiode moesten dragen. We moesten allemaal dezelfde kleur rode lippenstift dragen, inclusief glitter oogschaduw en rode of glitter nagellak. Die glitter nagellak moest dan wel verplicht de nagellak uit de winkel zijn. Het klinkt leuk om iedereen er hetzelfde uit te laten zien, maar in praktijk viel dit tegen. Ook nu ging men uit van blanke of licht getinte vrouwen waarbij knal rode lippenstift vaak leuk staat, maar bij dames die wat donkerder zijn ziet dit er niet mooi uit.
Ergens vond ik alle regels ook een beetje vreemd en niet passen bij het bedrijf. Want Rituals wil juist rust uitstralen, maar om er te werken is zeer stressvol. Naast alle make-up eisen werkt het bedrijf met bizarre targets en wordt iedereen dagelijks aangesproken op de omzet. En ondertussen moet je rust uitstralen, met dertig graden in dikke panty’s lopen en er vlekkeloos uitzien.”
Het rammelt en gammelt
De situatie bij Rituals is een goed voorbeeld van een bedrijf die hoge eisen aan het personeel stelt, maar hier niet goed over heeft nagedacht. Het beleid rammelt en gammelt aan alle kanten. En iedere keer lijken regels neer te komen op de voorkeur van het management met discriminatie als gevolg. Discriminatie op basis van huidskleur, huidtype en geslacht. Met als klap op de vuurpijl dat ze zeggen het beleid soepeler te maken terwijl hun documentatie het tegendeel bewijst.
Ik stel voor dat Rituals een expert inhuurt om schoon schip te maken. Want het is tijd voor een nieuw beleid. Eentje die transparant en begrijpelijk is. Want dit kan anno 2022 echt niet meer.
Groetjes,
Aileen
*Mijn bron wil graag anoniem blijven. Linda is een gefingeerde naam.
