Jawel, deze titel heb je goed gelezen. De vrouwelijke medewerkers van een gevangenis in Middelburg mogen geen beugelbeha’s aan. Tenminste, niet als het aan de detectiepoortjes ligt. Want die gaan af wanneer een vrouw een beha met beugel draagt. Maar waarom is dit nu ineens in het nieuws? Detectiepoortjes bestaan immers al langer. En mag een werkgever je eigenlijk wel verplichten om je beha met beugel uit te doen? Ik ben erin gedoken.
Verbod op beugelbeha’s in gevangenis is bijzonder gênant
Laten we eerst weer even teruggaan naar de gevangenis in Middelburg. Vanaf afgelopen mei zijn daar nieuwe detectiepoortjes geplaatst. En dat heeft nogal wat voeten in de aarde. De nieuwe poortjes, die in de toekomst ook in andere gevangenissen geplaatst gaan worden, zijn nogal gevoelig. Zo gevoelig, dat ze zelfs afgaan bij beha’s met een beugel en soms alleen al door de haakjessluiting.
Bij het afgaan van de poortjes mogen de vrouwelijke medewerkers kiezen: de beha uittrekken of naar huis gaan en een andere aantrekken. Wanneer ze ervoor kiezen om de beha uit te trekken, dan is daar geen aparte omkleedruimte voor. Dit komt er in praktijk op neer dat veel vrouwen in het bijzijn van hun collega’s hun beha onder hun kleding moeten zien uit te trekken. Een medewerkster, die anoniem wil blijven, omschrijft de situatie als gênant:
”Het is echt belachelijk. Het is zo gênant. Je staat daar in een soort aquarium, open en bloot. En dan moet je onder je T-shirt je beha uit zien te krijgen. Dat is toch niet van deze tijd? Controle is prima, maar dit slaat echt alles. Maar de directeur zegt steeds: ik kan pieploos naar binnen, dus dan kunnen jullie het ook. In feite bepaalt zij wat voor ondergoed je aan hebt.”
Afstemming over verbod op beugelbeha’s
Het management van de gevangenis zelf spreekt over een gewenningsperiode waarin vrouwen erachter kunnen komen welke beha’s ze wel en niet naar het werk kunnen dragen. Maar dat blijkt nog niet zo eenvoudig. Inmiddels heeft de helft van de eenenzeventig vrouwelijke medewerkers nog steeds problemen met het vinden van de juiste beha. Sommigen hebben al drie beha’s gekocht, maar komen nog steeds niet door de poortjes heen. De andere helft trekt de beha aan nadat ze de poortjes zijn gepasseerd.
Vakbond FNV heeft aangegeven dat er voorafgaande aan de plaatsing van de detectiepoortjes afstemming had moeten plaatsvinden van de OR van de gevangenis. Op die manier had van te voren besproken kunnen worden hoe men om zou gaan met beugelbeha’s.
Handscanner als uitkomst
Het klinkt allemaal nogal vreemd en uitzonderlijk. Toch is dit niets nieuws. In 2011 klaagden advocaten ook al over detectiepoortjes die te gevoelig waren afgesteld. In de omgeving Rotterdam, Alpen aan de Rijn en Zutphen moesten de advocaten hun beha uitdoen om door de poortjes heen te komen. Alleen waren er toen aparte omkleedruimtes en werd er bij de vrouwelijke medewerkers een oogje dichtgeknepen. Zij mochten doorlopen, ook wanneer de poortjes afgingen.
Toen in 2015 opnieuw een advocate het nieuws haalde wegens het moeten uittrekken van haar beha, vond de politiek dat het tijd was voor maatregelen. Klaas Dijkhoff, destijds staatssecretaris van veiligheid en justitie, beval de gevangenissen de poortjes beter af te stemmen. Wanneer deze alsnog af zouden gaan, dan moest er een handscanner gebruikt worden om te achterhalen de beugelbeha inderdaad het probleem was. In dat geval hoefden vrouwen zich niet meer om te kleden.
Toch bleek de nieuwe maatregel niet het gewenste effect te hebben. Een jaar later, in 2016, moest een advocate haar broek uitdoen omdat de poortjes van een gevangenis in Zutphen afgingen. Ze kreeg een badjas aangeboden om te dragen in de gevangenis.
Verbod op beugelbeha’s in gevangenis: mag dat wel?
Maar kennelijk zorgt de beugelbeha anno 2021 nog steeds voor gênante taferelen. De situatie in Middelburg is al maanden een probleem, terwijl er vanuit het management wordt gedaan alsof dit zich vanzelf oplost. Maar mag dit eigenlijk wel? Kun je als werkgever je werknemers vragen om een beha uit te trekken? Volgens Suzanne Meijers, arbeidsrechtadvocaat en schrijver van het boek Geen gedoe met personeel, is dat mogelijk.
”In deze situatie kan de werkgever terugvallen op het instructierecht. Maar dat kan alleen wanneer het gaat om bedrijfskleding. In eerste instantie is ondergoed natuurlijk geen bedrijfskleding. Als werkgever kun je wel onderzoeken of mogelijk en wenselijk is om er bedrijfskleding van te maken. In dat geval moet je een vergoeding verstrekken voor een beha die ervoor zorgt dat de poortjes niet afgaan. Daarnaast moet de beha natuurlijk ook de juiste ondersteuning bieden zodat de medewerkers geen problemen zoals rugklachten krijgen.
Het verzoek om een beha uit te trekken vind ik erg ver gaan. Zelfs als je een belangenafweging maakt omdat de beveiliging goed op orde moet zijn. Als je dan toch je werknemer vraagt om zich om te kleden, dan moet er een kleedruimte zijn. Medewerkers moeten zich vooraf en achteraf in deze ruimte kunnen omkleden. Vanuit het oogpunt van goed werkgeverschap ben je dit verplicht. Toch adviseer ik als eerste om te kijken naar andere mogelijkheden zoals de afstemming van de poortjes.”
Bedrijfskleding of niet?
Wanneer je ervoor kiest om ondergoed onder de bedrijfskleding te laten vallen, dan voorzie ik vooral problemen. Menig vrouw weet hoe lastig het is om überhaupt een beha te vinden die goed zit. Geen enkele borst is hetzelfde en dus lijkt het mij dan ook onwenselijk om op zoek te gaan naar uniformiteit.
Ik sluit mij daarom aan bij het advies van Meijers. Je kunt je personeel niet vragen om ondergoed uit te trekken, en al helemaal niet als er geen kleedruimte is. Het is bizar dat dit nog steeds gebeurt, zeker als je bedenkt dat er gewoon een oplossing is. Zo kunnen de poortjes anders worden afgesteld en kan men gebruik maken van een handscanner. De combinatie van deze twee lijkt mij het beste. Zo, probleem opgelost.
Groetjes,
Aileen
– Pretttybusiness gaat even met vakantie. Vanaf 30 augustus a.s. zullen er weer nieuwe artikelen verschijnen. Voor tips, interviews en verzoeken tot samenwerkingen kun je het beste contact opnemen via contact@prettybusiness.nl. De mailbox wordt tussentijds gelezen. –
