Uit onderzoek is gebleken dat gemiddeld 64% van de vrouwen met een functie als ingenieur tijdens hun menstruatie behoefte heeft aan andere persoonlijke beschermingsmiddelen. Bij jonge vrouwen is dat percentage zelfs 98 tot 100%. Dat is ook niet zo gek, aangezien het lichaam tijdens de maandelijkse cyclus verandert.
Maar wat zijn precies die behoeftes en hoe kan een werkgever hier rekening mee houden? In dit artikel bespreek ik het onderzoek en vertelt menstruatie-expert Paula Kragten hoe we dit probleem kunnen aanpakken.
Onderzoek naar persoonlijke beschermingsmiddelen
In april 2024 publiceerde de Women’s Engineering Society een rapport over de ervaring van vrouwen met persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s). De bevindingen van de Britse netwerkorganisatie, gericht op vrouwelijke ingenieurs, waren niet al te best. Veel vrouwen blijken op het werk geen goede, passende PBM’s te krijgen. Dit was voor mij geen verrassing. Er zijn meerdere onderzoeksrapporten waaruit is gebleken dat vrouwen ten opzichte van mannen minder goede beschermingsmiddelen krijgen aangeboden op het werk. Ik heb hier recent nog een artikel over geschreven.
Wat mij het meeste opviel, is het feit dat dit probleem tijdens de menstruatie nog groter wordt.
De onderzoekers hebben 409 vrouwelijke ingenieurs in de leeftijd van 18 tot 74 jaar gevraagd naar hun ervaringen. Hieruit blijkt dat vooral de vrouwen tot 44 jaar bij de keuze van PBM’s rekening houden met hun menstruatie.
Dit is hoe menstruatie invloed heeft op je persoonlijke beschermingsmiddelen
Uit het onderzoek blijkt dat vooral bezoeken aan het toilet tijdens de menstruatie erg lastig zijn voor diegenen die PBM’s dragen. In tegenstelling tot mannen moeten de vrouwen vaak het merendeel van zowel hun beschermende kleding als PBM’s uitdoen.
Hier lijken de ontwerpers van damestoiletten geen rekening mee te hebben gehouden. Er is vaak weinig ruimte voor de dames om zich om te kleden, waardoor dit proces lang duurt. En als ze dan eenmaal zitten, dan moeten ze zich ook nog verschonen.
Je zou zeggen dat dit erbij hoort, maar in de praktijk zorgt het voor veel irritatie bij de mannelijke collega’s. Zij vinden het niet eerlijk dat de dames zoveel langer bezig zijn met hun sanitaire stop. Het gevolg is dat de vrouwen hier klachten over krijgen waardoor ze toiletbezoeken proberen te vermijden. Dit is natuurlijk lastig tijdens de menstruatie, maar door minder te drinken wordt gepoogd om de bezoeken tot een minimum te beperken. Terwijl voldoende drinken juist zo belangrijk is.
Lichte kleuren en een gebrek aan zakken
Ook lichtgekleurde beschermingsmiddelen zijn voor veel respondenten een doorn in het oog. Het dragen van een witte overall is voor mannen geen probleem, maar kan bij vrouwen een hoop stress opleveren. Niemand wil tijdens de menstruatie doorlekken, en al helemaal niet op een manier waardoor iedereen het kan zien. Helaas is het voor vrouwen die werken in een omgeving die gedomineerd wordt door mannen lastig om dit aan te kaarten. Degenen die dit wel deden, worden volgens het onderzoek vaak niet serieus genomen door hun mannelijke leidinggevenden. Het onderwerp bleek te veel een taboe om te bespreken.
Om nog maar even in de taboesfeer te blijven, het laten zien van menstruatieproducten is in dit soort omgevingen uit den boze. Helaas ontbreekt het nog wel eens aan zakken bij beschermende kleding die gemaakt is voor dames. Hierdoor moeten ze hun tas meenemen wanneer ze naar het toilet gaan. En ja, dan val je weer extra op.
De gevaren van doorlekangst
Volgens Paula Kragten, uitgever van het menstruatiemagazine Period! en schrijfster van Mooi rood is niet lelijk, zijn dit soort situaties gevaarlijk voor de gezondheid.
”Doorlekken is voor veel vrouwen één van de grootste angsten op het werk. Dus ze doen er alles aan om dit te voorkomen. Als je dan ook nog klachten krijgt wanneer je wat langer op het toilet bezig bent, wordt er vaak gekozen voor extra grote tampons of maandverband. Dit zorgt ervoor dat je jezelf minder vaak hoeft te verschonen. Maar wat veel vrouwen niet weten is dat dit slecht is voor de vaginale gezondheid.
Tampons en maandverband zijn absorberende producten. Wanneer het absorptievermogen te hoog is, kan dit het vaginale slijmvlies uitdrogen. Het gevolg is dat je sneller last krijgt van irritaties en infecties. Daarbij is het advies om maandverband en tampons geregeld te verschonen, bij voorkeur om de vier uur. Zeker tampons mag je nooit langer dan acht uur inhouden vanwege het risico op TSS, ook wel de tamponziekte genoemd.”
Werkgevers moeten aan de slag
Volgens Kragten ligt er een belangrijke verantwoordelijkheid voor de werkgever om serieus met dit onderwerp om te gaan.
”Het loont om menstruatie op de werkagenda te zetten. Veel vrouwen hebben geen andere keuze dan zich ziek te melden vanwege menstruatieproblemen. Het helpt de bespreekbaarheid niet als er een taboe rust op menstruatie. In steeds meer landen is er aandacht voor de impact van menstruatie op verzuim en productiviteit. In Canada en Schotland is het inmiddels bijvoorbeeld wettelijk verplicht om in openbare gebouwen zoals scholen en overheidsinstanties gratis menstruatieproducten aan te bieden. Spanje kent inmiddels een regeling voor menstruatieverlof.
In Nederland zijn er ook goede ontwikkelingen. Zo zijn vakbonden als FNV en CNV bezig om CAO’s menstruatievriendelijk te maken. Kleine aanpassingen hebben soms al veel effect. Denk aan één niet-genderneutraal toilet mét een wasbak in dezelfde, afsluitbare ruimte. Op die manier kunnen vrouwen makkelijk hun menstruatiecup verschonen of zichzelf bij doorlekken.
Ook worden er nu gesprekken gevoerd over verplichte, witte broeken. Want waarom zou je geen andere kleur kunnen dragen? En over de mogelijkheid om naar de wc te kunnen als dat moet. Zodra dit soort zaken zijn geregeld in een CAO, wordt het ook makkelijker om problemen rond de menstruatie aan te kaarten bij de werkgever.”
Praat over menstruatie
Er kunnen zoveel maatregelen worden genomen, maar uiteindelijk komt alles neer op schaamte. Hoewel de helft van de wereldbevolking een groot deel van het leven menstrueert, blijft het een taboe onderwerp. En daar moeten we vanaf. Daarom adviseert Kragten werkgevers om alert te zijn op taalgebruik. In omgevingen waar grappen worden gemaakt over menstruatie zullen vrouwen zich minder comfortabel voelen om aan de bel te trekken. Vragen om een ruimer toilet, aangeven dat je liever geen witte kleding draagt en zonder problemen meer tijd nemen op het toilet. Het zijn allemaal zaken die je gewoon zou moeten kunnen bespreken met je werkgever.
Niet iedere werkgever kan direct de problemen oplossen, maar een luisterend oor en begrip is de eerste stap. En voor degenen die liever struisvogelpolitiek bedrijven, ga dan ook niet klagen als je een tekort hebt aan personeel. Want als je voor de helft van de mensen geen begrip kunt tonen, kun je ook niet verwachten dat zij graag voor je werken.
Groetjes,
Aileen
