Defensie wil graag dat vrouwen zich welkom voelen bij hun organisatie. Daarom krijgen de dames naast een broek- en rokpak binnenkort ook een jurk als onderdeel van het dagelijks tenue. Het is één van de initiatieven uit de koker van plaatsvervangend directeur-generaal Beleid Elanor Boekholt-O’Sullivan. Zij werd in 2023 uitgeroepen tot topvrouw van het jaar en maakt zich hard voor de positie van vrouwen binnen Defensie. Maar dat gaat verder dan enkel de invoering van een jurk.
Te weinig aandacht voor dames bij Defensie
Negen maanden geleden deed Boekholt-O’Sullivan haar stropdas af tijdens een overleg met minister Ollongren, staatssecretaris Van der Maat en commandant der strijdkrachten Eichelsheim. Voor een buitenstaander klinkt dit wellicht als een klein detail, maar dat is het bij Defensie zeker niet. Militairen worden vanaf dag één geleerd om protocollen en hiërarchieën te respecteren. En dat geldt ook voor uniformen.
Voor de plaatsvervangende directeur was dit een signaal aan haar omgeving. Zij wilde laten zien dat het tijd was voor verandering. Want hoewel Defensie voor zo’n 12 procent bestaat uit vrouwen, moet een groot deel daarvan herenwerkkleding dragen. Er zijn wel kledingstukken die gemaakt zijn voor dames, maar nog lang niet alles. Hoewel de plaatsvervangend directeur-generaal staat voor verbetering, kon niet iedereen haar actie waarderen. En ze beseft zich maar al te goed dat ze dit kan doen vanwege haar positie.
“Er was iemand die op sociale media schreef dat ik aan wokistische muiterij doe. En iemand die vindt dat ik eens zou moeten worden aangesproken door mijn collega-generaals en dat die mij eens goed moeten uitleggen hoe de wereld eruitziet. Dat soort dingen wil je iemand lager in de organisatie toch niet aandoen? Die heeft toch geen idee hoe ze zich hiertegen moet verweren?” zegt Boekholt-O’Sullivan tijdens een interview met het Algemeen Dagblad.
Zichtbaarheid in de media
Ondanks alle kritiek houdt ze haar rug recht en is ze niet bang om zich uit te spreken. Eind 2023 liet ze zich voor een interview met het Financieele Dagblad fotograferen in haar werkkleding. Op de foto’s zag je zowel de voor- als achterkant van haar outfit. Aan de voorzijde zag het er netjes uit, maar aan de achterzijde zag je hoe een grote knijper de blouse had getailleerd. De foto sprak boekdelen. In het artikel sprak ze zich uit over het tekort aan dameswerkkleding bij Defensie. Die boodschap is ze sindsdien blijven herhalen in interviews.
Ik heb er veel bewondering voor. Je uitspreken over de positie van vrouwen binnen een door mannen gedomineerde organisatie, daar is kracht voor nodig. Maar aandacht vragen voor hun kleding, dat gaat nog een stap verder. Vaak wordt kleding weggezet als een bijzaak, iets waar enkel ijdeltuiten zich mee bezighouden.
Ik heb het zelf ook gezien toen ik in 2022 met de Nederlandse bouwmarkten in gesprek ging over het gebrek aan dames werkkleding. Ik kreeg een hoop kritiek op het artikel dat ik hierover schreef. De kritiek kwam, moet gezegd worden, hoofdzakelijk vanuit mannen. In hun ogen moesten vrouwen niet zeuren. Werkkleding, of het nu op het werk of privé tijdens het klussen werd gedragen, ging immers niet om het uiterlijk.
Rugzakken en scherfvesten bij Defensie
Ik krijg dan ook de rillingen op mijn rug als ik lees dat Boekholt-O’Sullivan te horen heeft gekregen dat haar collega’s haar maar moeten vertellen hoe de wereld eruitziet. Diegenen die dat zeggen zijn kennelijk blij met hoe de wereld er nu uitziet.
En van veraf ziet de wereld van dameswerkkleding bij Defensie er misschien ook wel goed uit. Totdat je gaat inzoomen en erachter komt dat scherfvesten die de militairen moeten beschermen tegen gevaarlijke voorwerpen, geen ruimte bieden voor borsten. Het gevolg is dat vrouwelijke militairen jarenlang met veel ongemak en pijn deze hebben moeten dragen. Met geplette borsten werken. Zie je het voor je? Pas begin dit jaar werden de eerste scherfvesten voor vrouwen geïntroduceerd.
Een ander voorbeeld zijn de opleidingen bij Korps Commandotroepen en Korps Mariniers. Al jaren doen vrouwen mee, maar ze zijn nog nooit geslaagd. Boekholt-O’Sullivan liet uitzoeken hoe dit komt. Al snel bleek dat vrouwen vroegtijdig moesten stoppen vanwege scheenbeenvliesontsteking, breuken in de middenvoetsbeentjes, schouder- en rugklachten. De oorzaak bleek simpel te zijn: een verkeerde rugzak. Mannen en vrouwen hebben nu eenmaal een ander lichaam en dus andere, lichamelijke behoeftes.
Dames bij Defensie krijgen een jurk als dagelijks tenue
De topvrouw bij Defensie heeft dan ook een hekel aan de term ‘one of the guys’. Vrouwen moeten in haar ogen zich niet anders voordoen. Ze zijn anders, punt. Daarom is de organisatie nu ook bezig met het testen van een jurk als onderdeel van het vrouwelijk tenue. Niet om het te verplichten, er kan alsnog gekozen worden voor een rok of broek, maar als optie. Je zou het een stukje erkenning kunnen noemen.
En de kritiek, daar lijkt ze inmiddels aan te zijn gewend. Op LinkedIn schrijft ze: “Voor diegenen die zich afvragen of ik niet urgentere dingen te doen heb; dit is urgent in een organisatie met zo’n 10.000 vacatures. Voor diegenen die zich afvragen of ik #dewegkwijtben: ik heb #dewegnetgevonden, dankjewel dat jullie me daar elke keer op wijzen.”
Dameswerkkleding gaat niet over ijdeltuiterij, maar over gelijke rechten en kan in gevaarlijke situaties het verschil tussen leven en dood maken. Laten deze vrouw koesteren. Want als we over 20 jaar allemaal even goed beschermd zijn tijdens het werk, dan is zij één van diegenen waar wij dat aan te danken hebben.
Groetjes,
Aileen
