Ruim twee weken geleden schreef ik over het feit dat veel vrouwen in Japan geen bril mogen dragen op het werk. Mensen waren in shock. Welke werkgever durft zoiets te verbieden? Nou, mensen. Het kan nog gekker. In Japan heeft men nu ook de ‘menstruatiebadge’ geïntroduceerd…
Menstruatiebadge?
Het Japanse warenhuis Daimaru in Osaka Umeda kwam in oktober met deze speciale badge. Het idee was dat de 500 medewerkers van de afdeling dameskleding deze konden dragen tijdens hun menstruatie. Op die manier zouden collega’s elkaar tijdens de maandelijkse periode wat meer pauze en rust gunnen. Of juist elkaar wat meer helpen.
【オープン取材】大丸梅田店の「ミチカケ」が導入している“生理バッジ”は人気漫画「生理ちゃん」が目印。普段から付けている紙のプレートを裏返しにするだけで着用できます。着用の判断はスタッフに委ねているそう。https://t.co/uEaHqxYmm0#ミチカケ pic.twitter.com/eMJeysEiyu
— WWD JAPAN (@wwd_jp) 22 november 2019
Toen het warenhuis op 21 november aan de media vertelde over de badge, waarop het stripfiguur Miss Period is afgebeeld, ontstond er veel ophef. Mensen vonden het niet goed dat er op deze manier persoonlijke informatie over medewerkers werd gedeeld met de klanten.
Veel kritiek
Yoko Higuchi, de woordvoerster van Daimaru, geeft aan dat het warenhuis nooit de menstruatie-informatie met hun klanten heeft willen delen. De badges, die de medewerksters vrijwillig mochten dragen, waren bedoeld om de werkomgeving te verbeteren. Bovendien zou de medewerkers zelf het idee hebben bedacht.
Toch zijn niet alle dames in het warenhuis blij met het concept. Higuchi geeft aan dat sommige medewerkers terughoudend waren of er het nut niet van inzagen, terwijl anderen er juist positief over waren. Naar aanleiding van de kritiek heeft het warenhuis besloten om het beleid te heroverwegen. Daarbij wordt benadrukt dat het niet per direct wordt ingetrokken.
Geen toeval
Het incident is op zijn zachtst gezegd een bijzonder verhaal. Toch komt dit niet helemaal uit de lucht vallen. De rechten van vrouwen zijn al enige tijd een punt van discussie in Japan.
Naast het verbod op het dragen van brillen op de werkvloer, dat recent wereldwijd het nieuws behaalde, hebben Japanse vrouwen vaker het idee dat er weinig rekening met ze wordt gehouden. Zo werd deze zomer bekend dat velen verplicht zijn om hakken te dragen op het werk. Ondanks dat veel vrouwen in opstand kwamen tegen het beleid en ook de internationale media met verontwaardiging reageerde, noemde de Japanse minister hakken op de werkvloer ‘noodzakelijk’.
Toen in oktober het belastingtarief in Japan van 8% naar 10% werd verhoogd, en menstruatieproducten mee gingen in deze stijging, waren vrouwen opnieuw verontwaardigd. In november besteedde Asaichi, een goed bekeken televisieprogramma, ook aandacht aan dit thema. Een uur lang werd er zowel met mannen als met vrouwen gesproken over de menstruatie, iets waar men in Japan doorgaans niet openlijk over spreekt.
Menstruatie: werk versus privé
Zou ik zelf een menstruatiebadge willen dragen? Nee, zeker niet. Ik zou het niet fijn vinden als iedereen in mijn omgeving zou kunnen zien dat ik ongesteld ben. Het zou voelen als doorlekken in een witte broek: mensen zien iets dat van mij is, wat hen niets aangaat. Als ik het om de één of andere reden zou willen delen, dan zeg ik het wel gewoon.
En wanneer het wordt gedeeld, dan gebeurt dit in privésituaties. Vriendinnen die liever thuis, op de bank willen afspreken en tijdens gesprekken een bak ijs wegwerken. Dat zijn de momenten dat ik hoor dat ze ongesteld zijn. Of wanneer ik last heb van krampen en even helemaal niks wil, dan deel ik dit thuis met mijn man.
Bloed en bloed
Ondanks ik de badge zelf niet zou willen dragen en het een opmerkelijke actie vind, zet het incident wel iets moois in gang. Namelijk een dialoog over een onderwerp dat taboe is. In mijn ogen een onnodig taboe.
Want terwijl bijna de helft van de wereldbevolking het maandelijks meemaakt, wordt er amper over gesproken. In dit geval gaat het om Japan. Maar zo zijn er nog meer landen. Gisteravond keek ik de bekroonde documentaire Period. End of Sentence op Netflix. In zesentwintig minuten wordt pijnlijk duidelijk wat er gebeurt als men niet praat over dit onderwerp. Ik zag hoe Indiaanse mannen zeiden dat menstruatie een ziekte is onder vrouwen en hoe de ontwikkeling en kennis op het gebied van vrouwen door het taboe stagneert.
Ik heb het in dit geval over niet-westerse landen waar een andere cultuur heerst dan in Nederland. Maar ook bij ons is het een taboe. Als klein meisje leerde ik dat je tampons en maandverband moest verstoppen. Op de toilet zat het in een dichtgeknoopt zakje en op school moest je het discreet aan een klasgenoot geven wanneer zij er om vroeg. Want stel je voor dat anderen het zouden zien.
En terwijl we op televisie regelmatig liters bloed voorbij zien komen in moordscenes, wordt het natuurlijke bloed dat we verliezen ingeruild voor blauwe vloeistof. Want in maandverbandreclames is bloed ineens ‘vies’ om te zien. Maar iemand afslachten, is dat dan normaal?
Taboedoorbrekend
Ondanks dat mijn wenkbrauwen omhoog gingen bij het lezen van het nieuwsbericht over de menstruatiebadge, vind ik het ergens ook mooi. Want hoe raar het misschien ook klinkt, de badge was niet verplicht en het idee werd geopperd door de medewerkers.
Wanneer ik naar de sociale positie van vrouwen in Japan kijk, dan is dit een manier om een dialoog te starten over het onderwerp. Misschien niet de beste, meest geaccepteerde of meest elegante manier. Maar wel transparant en effectief. Want nu wordt er tenminste over gesproken. En dat is nog altijd beter dan een taboe in stand houden waar de helft van de bevolking mee te maken heeft.
Groetjes,
Aileen
